Bardzo popularne ostatnio w naszym kraju określenie „suweren” oznacza – według Słownika Języka Polskiego PWN – niezależnego władcę (szczególnie w średniowieczu). W państwie opartym na systemie demokratycznym prawa suwerena przynależą narodowi (funkcjonuje zasada suwerenności ludu). Suweren to naród sprawujący niezależną władzę zwierzchnią.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., która jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej (art. 8 ust. 1) w art. 4 stanowi, że władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu, a Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio.
Naród swoich przedstawicieli wybiera w wyborach. Kodeks wyborczy określa wybory do Sejmu RP i do Senatu RP, Prezydenta RP, do Parlamentu Europejskiego (ogólnopolskie) oraz do organów jednostek samorządu terytorialnego.
Konstytucja RP w art. 10 określa ustrój RP, stanowiąc o władzy ustawodawczej Sejmu i Senatu oraz wykonawczej m.in. Prezydenta. Te organy władzy pochodzą z bezpośredniego, ogólnopolskiego wyboru Narodu, czyli suwerena.
Oczywiście, wyniki wyborów bezpośrednich zależą od kilku różnorodnych czynników, m.in. zasad ordynacji wyborczej, liczby startujących komitetów wyborczych i kandydatów, frekwencji (!), liczby głosów ważnych oddanych w wyborach. Mając te uwarunkowania na uwadze przeanalizujmy, ile było suwerena w wyborach (całkowicie wolnych, a więc bez wyborów z 1989 r.) w Polsce w III RP, czyli ile głosów uzyskali zwycięzcy wyborów prezydenckich i parlamentarnych.
Wybory Prezydenta RP
1
|
Lech Wałęsa
|
10.622.696
|
1990
|
II tura
|
2
|
Aleksander Kwaśniewski
|
9.704.439
|
1995
|
II tura
|
3
|
Aleksander Kwaśniewski
|
9.485.224
|
2000
|
I tura
|
4
|
Bronisław Komorowski
|
8.933.887
|
2010
|
II tura
|
5
|
Andrzej Duda
|
8.630.627
|
2015
|
II tura
|
6
|
Lech Kaczyński
|
8.257.468
|
2005
|
II tura
|
7
|
Bronisław Komorowski
|
6.981.319
|
2010
|
I tura
|
8
|
Lech Wałęsa
|
6.569.889
|
1990
|
I tura
|
9
|
Aleksander Kwaśniewski
|
6.275.670
|
1995
|
I tura
|
10
|
Donald Tusk
|
5.429.666
|
2005
|
I tura
|
11
|
Andrzej Duda
|
5.179.092
|
2015
|
I tura
|
Wybory do Sejmu RP
1
|
PO
|
6.701.010
|
2007
|
2
|
PiS
|
5.711.687
|
2015
|
3
|
PO
|
5.629.773
|
2011
|
4
|
SLD-UP
|
5.342.519
|
2001
|
5
|
AWS
|
4.427.373
|
1997
|
6
|
PiS
|
3.185.714
|
2005
|
7
|
SLD
|
2.815.169
|
1993
|
8
|
UD
|
1.382.051
|
1991
|
Wybory do Senatu RP
1
|
PO
|
12.734.742
|
2007
|
2
|
SLD-UP
|
10.532.523
|
2001
|
3
|
AWS
|
6.550.176
|
1997
|
4
|
PiS
|
5.993.433
|
2015
|
5
|
PO
|
5.173.300
|
2011
|
6
|
SLD
|
5.036.884
|
1993
|
7
|
PiS
|
5.020.704
|
2005
|
8
|
UD
|
3.764.156
|
1991
|
Spośród wyborów ogólnopolskich odnotujmy – jako ciekawostkę – wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego.
Wybory do Parlamentu Europejskiego
1
|
PO
|
3.271.852
|
2009
|
2
|
PO
|
2.271.215
|
2014
|
3
|
PO
|
1.467.755
|
2004
|
Suweren może sprawować władzę także bezpośrednio – w formie referendum ogólnokrajowego. W III RP odbyło się pięć takich głosowań, choć nie wszystkie były wiążące.
Referenda
1
|
w sprawie wyrażania zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej
|
13.516.612
|
2003
|
2
|
o powszechnym uwłaszczeniu obywateli
|
8.580.129
|
1996
|
3
|
o niektórych kierunkach wykorzystania majątku państwowego (4 pytania)
|
8.439.458
8.512.931
1.985.567
8.022.353
|
1996
|
4
|
konstytucyjne
|
6.396.641
|
1997
|
5
|
w sprawie wprowadzenia jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu, stosunku do dotychczasowego sposobu finansowania partii politycznych z budżetu państwa oraz interpretacji zasad prawa podatkowego (3 pytania)
|
1.829.995
404.515
2.194.684
|
2015
|
Analizę powyższego zestawienia pozostawiam indywidualnej refleksji. Na zakończenie nie odwołując się do matematyki przedstawiam tabelę, w której – w blisko 40-milionowym państwie – naród wypowiedział się w największej (ponad 10-milionowej) liczbie osób.
1
|
przystąpienie Polski do Unii Europejskiej
|
13.516.612
|
2
|
PO w wyborach do Senatu RP
|
12.734.742
|
3
|
Lech Wałęsa w wyborach Prezydenta RP
|
10.622.696
|
4
|
SLD-UP w wyborach do Senatu RP
|
10.532.523
|
|